Mardin Gezi Rehberi
Mardin’de zamanın durduğunu hissedebilir, attığınız her adımda mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve kültürel değerleri ile karşılaşabilirsiniz. Adeta büyülü ve şiirsel bir kenttir Mardin. Mardin farklı dini inanışları da bünyesinde barındırdığından, bu farklı dini inanışlara ait tarihi yapılar ile karşılaşmak çok olasıdır. Bu şiirsel kenti görmeniz için tek ihtiyacınız bir uçak bileti. Sonrası gezip görme, yeni bilgiler edinme, yeni lezzetler tatma ve harika anılar biriktirmekten ibaret.
Şehir Hakkında Genel Bilgi Ve Tarihçesi
Ülkemizin, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alır Mardin. Ülkemizin en kalabalık 26. Şehridir 2013 yılı verilerine göre. Mardin, İpek Yolu güzergâhında yer alması sebebiyle Han ve Kervansaraylar ’a sahiptir. Şehirde tarihi pek çok yapı ile birlikte 5 adet Han ve 1 adet Kervansaray da bulunmaktadır.
Şehrin isminin nereden geldiği konusunda farklı pek çok iddia mevcuttur. Kelimenin Farsça, Yunanca, Arapça ya da Süryanice olduğuna dair inançlar bulunuyor. Kuvvetli olan inanç ise Süryanice “Kaleler Kenti” demek olan “Marde” kelimesinden geldiğidir. Pek çok farklı inancın olma sebebi de Anadolu’yu Mezopotamya’ya bağlayan şehrin, farklı kültür, din sahiplerine, etnik gruplara ve farklı mezhep sahiplerine ev sahipliği yapmasıdır. Bu durum bugün Mardin’i bir sevgi ve hoşgörü kenti haline getirmiştir. Farklılıklar bir potada erimiş ve birlikte yaşamanın en güzel örneği olmuştur Mardin. Kentte, Müslüman, Süryani, Yakubi, Keldani, Nesturi, Yezidi, Yahudi, Kürt, Arap, Çeçen ve Ermeni gibi farklı din ve etnik kökene ait gruplar bir arada yaşamaktadır.
Kervan ve savaş yolları üzerinde bulunan Mardin, bugün olduğu gibi tarih boyunca da önem arz eden bir şehir olmuştur. İlk Çağ’da Persler, ardından Büyük İskender’in egemenliği altına girmiştir. Uzun yıllar boyunca Roma ve Bizans’ın hâkimiyeti altında bulunmuştur. Çaldıran Savaşı sonrasında ise Osmanlı egemenliği altına girmiştir. Verimli Mezopotamya ovasının ortasında yükselen, kalker ve lavlarla örtülü bir dağın yamacında kurulu olan kentin tarihinin ise İ.Ö. 3000 yılına dayandığı biliniyor.
İklim Ve Sezon
Mardin şehrinin iklim özellikleri kara iklimi ile Akdeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi niteliğindedir. Mardin’de kar yağışlı gün sayısı yıl bazında 10 günü geçmemektedir ve sıcaklığın 0 derecenin altına düştüğü gün sayısı da 60 günü geçmemektedir. Bu sebeple gezip görmeye uygun iklimiyle yılın her mevsiminde ziyaret edebilirsiniz Mardin’i. Şehrin yıllık ortalama sıcaklığı 12 ile 18 derece arasında seyretmektedir. Mardin Mart ayında yılın en çok yağışını almaktadır.
Gezilebilecek Yerler
Mardin’i tanımak, tarihi hakkında bilgi edinmek isteyen ziyaretçilerin en uğrak noktaları şüphesiz ki şehrin Müzeleri’dir. En çok turist çeken müzeler Mardin Müzesi ve Sabancı Kent Müzesidir. Mardin Müzesi, 1995 yılından bu yana ziyarete açıktır. Eski bir Süryani Katolik Patrikhanesi olan bina, restore edilerek Müze haline getirilmiştir. Bu müzede şehrin geçmişine ait pek çok detay ile karşılaşabilirsiniz. Barındırdığı kültürlerin, çok eski zamanlara ait izleri, parçaları burada sergilenmektedir. Şehrin bir diğer önemli müzesi olan Sabancı Kent Müzesi, 2009 yılından bu yana açıktır. Bu müzenin amacı, Mardin şehrinin kentsel değerleri, günlük yaşam kültürü, harmanlanmış kültürel yapısını sergilemek ve ziyaretçilerine tanıtmaktır. Yine burada bulunan Dilek Sabancı Galerisinde de geçici sergiler yer almaktadır. Ziyaretiniz sırasında bu salonda da kıymetli eserler ile karşılaşabilirsiniz.
Mardin’in en gözde tarihi yapıları ise tabi ki, camileri, medreseleri, kilise ve manastırlarıdır. Çeşitli dinlere ait ibadethanelere bu şehirde çok sık rastlarsınız. İslami eserlerin sayısı da oldukça fazladır. Şeyh Çabuk Camii, Pamuk Camii, Reyhaniye Camii, Latifiye Camii, Melik Mahmur Camii ve Kızıltepe Ulu Camii şeklinde liste uzar gider. Mardin’de bulunan en kıymetli İslami eserlerden bahsetmek gerekirse, ilk olarak Ulu Camii’dir kesinlikle. Bugünkü şekline en yakın halini 12. Yüzyıl dolaylarında aldığı düşünülmektedir Mardin Ulu Camii’nin. Mardin Ulu Camii, Cami-i Kebir olarak da anılmaktadır ve Mardin’deki en eski cami olarak bilinmektedir. Camii’nin mihrabında göz alıcı bir taş işlemeciliği örneği bulunmaktadır. 1214 yılında Melik Mansur Nasreddin Aslan tarafından medrese olarak inşa edilmiş olan Şehidiye Camii, yine şehrin en önemli İslam eserlerinden biridir. Yapı, camii, çeşme, eyvan, eğitim odaları, revak ve diğer odalardan oluşmaktadır.
Dayrülzefaran Manastır’ı da şehri ziyarete gelenlerin en çok ziyaret ettikleri noktalardan biridir. Mardin şehir merkezinin 3km doğusunda yer alan eser, Yukarı Mezopotamya’nın en tanınmış tarihi yapılarından biridir. Bu manastır Süryani Kadim Cemaati’nin dini merkezidir. Eser 4. Yüzyıldan kalmış ve o döneme ait mozaikleri de hala görülebilmektedir. Manastır’ın bir diğer özelliği de içerisinde 52 Süryani Patriği’nin mezarının bulunmasıdır.
Şehrin önemli tarihi kiliselerinden ilk sırada geleni İzozoel Kilisesi’dir denebilir. Midyat’ın Altıntaş, diğer adıyla Keferze köyünde bulunan kilise, Taş işçiliği ve işlemeciliğinin en önemli örneklerinden biridir. Köyün kuzeyinde, en yüksek noktada kurulmuştur ve görkemli çan kulesi yükselmektedir. Kilise’nin yapımına dair iki farklı inanış mevcuttur. İlkine göre 6. Yüzyılda yapılmıştır ve Mor Gabriel Manastırının Mimari olan Şufnayn’ın oğulları Theodosius ve Theodore yapmıştır. Diğer inanışa göre ise 8. Yüzyılda yani Turabdin’in en parlak dönemlerinde yapılmıştır.
Mardin gezi rehberinde Mardin Kalesi hakkında bilgi vermemek olmaz. Çünkü Mardin denilince ilk akla gelen yerlerdendir. Mardin Kalesi’nin diğer ismi “Kartal Yuvası” dır. Kalenin önemi, Mardin şehrinin gördüğü her medeniyete tanıklık etmiş, her dönemi görmüş olmasındandır. Subari, Sümer, Babil, Mitaniler, Asur, Pers, Roma, Bizans, Emevi, Abbasi, Hamdaniler, Selçuklular, Artuklular, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safaviler ve Osmanlılar dönemlerinde de Kale olarak şehirde varlığını sürdürmüştür. Bu sebeple, bugüne kadar ulaşmış olan Mardin Kalesi oldukça kıymetlidir. 10. Yüzyılda Hamdaniler tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. 1km uzunluğunda ve 30-150m genişliğinde olan kale şehrin yüksek bir noktasında yer alarak güzel bir şehir manzarasına sahiptir. En önemli özelliklerinden biri de doğal kaya üzerine yapılmış olmasıdır. Bunun dışında çok az eklentiye sahiptir. Uzun yıllar farklı medeniyetlere tanıklık edebilmesini de belki de buna borçludur.
Ulaşım
Türkiye’nin her yerinden Mardin’e ulaşım oldukça kolaydır. Çünkü 1999 yılından bu yana hizmet veren Mardin Havalimanı mevcuttur. Mardin Havalimanı’nın Mardin şehir merkezine uzaklığı 20 km’dir. Havalimanından şehir bağlantısı otobüs ve taksiler ile sağlanmaktadır. Aynı zamanda havayolu şirketlerinin şehir merkezi ulaşımı için özel servisleri de kullanılabilmektedir. Bu sebeple Mardin’e ulaşım konusunda sıkıntı yaşamazsınız. Uçak bileti alıp, hemen yola çıkabilir, bu büyülü şehrin tadını çıkarabilirsiniz.
Şehrin Havalimanı Hakkında Bilgi
Mardin, Havalimanına sahip bir şehir olması sebebiyle gezi rotamızı belirlerken bize kolaylık sunuyor. Uzun karayolu yolculuklarında zaman kaybetmeden, hızlı ve konforlu bir şekilde şehre ulaşılabiliyor. Mardin Havalimanı 1999 yılında yapılmış ve yurtiçi uçuşlara açık bir tesistir. 20km’lik şehir merkezi mesafesinde de sorunsuz bir şekilde ulaşım sağlanmaktadır.
Önemli Komşu Şehir Veya Yöreler
Güneydoğu Bölgesi’nin büyülü şehri Mardin, Suriye ile sınır komşusudur. Güney kesiminde Suriye bulunur. Şehrin batısında Şanlıurfa, kuzeyinde Diyarbakır ve Batman, kuzeydoğusunda Siirt ve doğusunda ise Şırnak ili bulunmaktadır. Şehrin çevre illerinde de görülebilecek güzel noktalar mevcuttur.
